Ekologia to nie moda, to coś więcej niż styl życia. To coś, co staje się częścią rzeczywistości, elementem codziennego życia. Bardzo cenne są wszelkie inicjatywy ekologiczne, które zwiększają świadomość problemów związanych z ochroną środowiska, promują ekologię i prawa zwierząt. Ekokalendarz to bardzo ciekawa forma pisania o ekologii. Celem kalendarza jest zmiana postaw indywidualnych osób, placówek oświatowych oraz firm na proekologiczne.
O świętach z nutką ekologii
Przez lata życie w mieście niewiele miało wspólnego z ekologią – powszechne zanieczyszczenie środowiska, brudne rzeki, niewiele obszarów zielonych, zaśmiecanie parków sprawiały, że ludzie masowo uciekali na przedmieścia w poszukiwaniu ciszy, spokoju i zieleni. Przez lata niewiele zmieniło w miastach – nadal trwa „rzeź” każdego kawałka zieleni pod deweloperkę, drogi i galerie handlowe. Wyższa jest świadomość ekologiczna społeczeństwa, zwłaszcza w kwestii segregacji śmieci, wymiany pieców i korzystania z fotowoltaiki.
Polacy coraz chętniej przystępują do programów i inicjatyw ekologicznych. Jednym z nich jest ekokalendarz, który – obejmie wszystkie spopularyzowane „dni ekologiczne”, popularne święta i ważne dni. Nie wszystkie są związane z ekologią, ale można je obchodzić, wykorzystując wątek ekologiczny. Z kolei dni bezświąteczne poświęcone tematom, które nie mają jeszcze swojego święta.
Jako inspiracja
Ekokalendarz ma edukować odbiorców, zachęcać ich do działań na rzecz ochrony środowiska i do zmiany nawyków na proekologiczne. To w zasadzie gotowe recepty w odniesieniu do eko-świąt. Tematyka ekokalendarza obejmuje kwestie: małej ekologii, ochrony humanitarnej zwierząt, edukacji przyrodniczej prowadzonej w połączeniu z edukacją regionalną, obywatelską, jak i prozdrowotna. Ekologiczne działania są przecież prozdrowotne, mają charakter współdziałania obywatelskiego i są najskuteczniejsze, kiedy przeprowadza się je w małych ojczyznach -regionach, a więc gminach, miastach i jako projekty wojewódzkie.
Kilka kartek z kalendarza
Założenia ekokalendarza najlepiej zaprezentować na przykładzie. Odbiorcy doskonale wiedzą, że 31.12 to Sylwester – zabawa, pożegnanie starego roku i powitanie nowego. Sylwestrowej zabawie towarzyszy pirotechnika.
Kalendarz przypomina genezę święta – zakończenie obiegu Ziemi dookoła słońca i wspomnienie papieża Sylwestra – wielkiego miłośnika zwierząt. W tym momencie pojawia się pomysł na ekologiczne działanie- zadbanie o zwierzęta i ich ochrona przed stresem związanym ze strzelaniem petardami oraz przyłączenie się do akcji „Nie strzelam w Sylwestra”. Wpis o Wigilii informuje o dwóch tradycjach: chrześcijańskiej i słowiańskiej. Tradycja pogańska związana była ze świętem przesilenia zimowego, inaczej szczodrych godów.
Autor ekokalendarza zauważa, że elementy tradycji słowiańskiej, np.: wigilia, choinka, wolne miejsce, przeniknęły do obrzędowości chrześcijańskiej. Zwraca uwagę, że w tradycji Słowian kluczową rolę odgrywa natura, a święta mają ścisły związek z przyrodą i rytmem pór roku. Warto postawić na ekologiczne święta, np.: naturalne ozdoby choinkowe i skarby przyrody na stole. Ciekawym świętem jest dzień bez opakowań foliowych. Ekokalendarz przedstawia historię foliówek i propozycję zastąpienia jednorazówek torbami płóciennymi, koszami, torbami papierowymi. Dzień bez foliówek obchodzony jest 23 stycznia.
Ekokalendarz na rzecz praw człowieka
Oprócz świąt typowo ekologicznych w ekokalendarzu zostały ujęte dni pamięci o ofiarach przemocy, która dzieje się głównie w stosunku do kobiet i dziewcząt, np.: Międzynarodowego Dnia Zerowej Tolerancji dla Okaleczania Żeńskich Narządów Płciowych, który jest protestem przeciwko tradycyjnemu i religijnemu okaleczaniu kobiecych narządów płciowych- obrzezaniu. To okrutna tradycja polecająca na wycięciu lub uszkodzeniu łechtaczki, która ma zapewnić „czystość kobiety”. Kończy się śmiercią wielu ofiar, które najczęściej w chwili zabiegu mają od 4 do 14 lat lub zgonem podczas rozpoczęcia współżycia. Skutkiem obrzezania jest wyższa śmiertelność okołoporodowa kobiet (następuje w momencie porodu lub w czasie połogu). Jest to problem głównie Afryki i środowisk emigranckich, w których dominuje społeczność afrykańska – w tym przypadku ma to miejsce także w Europie, choć jest nielegalne. Dni dotyczących praw człowieka jest sporo, np.: Dzień Dzieci -Żołnierzy, Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce, Światowy Dzień Sprawiedliwości Społecznej.
Ekokalendarz udowadnia, że ekologia idzie w parze z prawami człowieka i razem tworzą ideę zrównoważonego rozwoju, która przejawia się w trosce o środowisko naturalne i sprawiedliwą dystrybucję dóbr oraz w zapobieganiu przemocy wobec ludzi i zwierząt.